Najstarsze mają kilka tysięcy lat. Najmłodsze - zaledwie kilka. Część z nich jest wciąż w trakcie budowy, wdrażając śmiałe rozwiązania i projektując wizje przyszłości, jednocześnie będąc polem eksperymentalnym dla architektów tworzących “od zera”. Oto najmłodsze miasta świata.
Shenzen, Chiny
Nie będzie zaskoczeniem, że na pierwszym miejscu niniejszego zestawienia pojawi się miasto leżące na terenie Chińskiej Republiki Ludowej. Boom gospodarczy, który od kilku dekad funduje kolejne wielkie inwestycje Państwa Środka, przyczynił się do powstania aż 500 nowych miast. Jednym z nich jest Shenzen - miasto, które do 1980 roku było małą osadą rybacką, a dziś, po utworzeniu tam specjalnej strefy ekonomicznej, ma ok. 13 milionów mieszkańców. Po okresie gwałtownego rozrostu władze miasta dbają przede wszystkim o odpowiedzialną gospodarkę i ograniczenie emisji spalin. W 2018 roku Shenzen stało się pierwszym dużym miastem na świecie, w którym wszystkie autobusy komunikacji miejskiej są napędzane silnikiem elektrycznym.
Astana, Kazachstan
Kiedy w 1991 roku Kazachstan uzyskał niepodległość od upadającego ZSRR stara stolica tego regionu, Ałma Ata (lub Ałmaty) została uznana za zbyt “sowiecką”, położoną za daleko od centrum kraju i zacofaną. Rozpoczęto więc poszukiwania nowego ośrodka stołecznego i tak powstała Astana, wówczas - malutka osada na środku stepu, dziś nowoczesne miasto finansowane środkami z handlu ropą naftową. W dużej mierze jest ono wizją jednego człowieka - długoletniego prezydenta kraju, Nursułtana Nazarbajewa. Czasami nazywana jest “kazachskim Dubajem” ze względu na nagromadzenie wieżowców, szklanych gmachów i ogólną atmosferę przepychu.
Songdo, Korea Południowa
O innym mieście azjatyckim, położonym w Korei Południowej Songdo, pisaliśmy już przy innej okazji - to wciąż budowane miasto, powstałe “na surowym korzeniu” w pobliżu Seulu, aspiruje do miana pierwszego prawdziwego “smart city”. Rozwiązania takie, jak rury pneumatyczne zasysające śmieci do sortowni zamiast brudnych koszy czy panele do wideokonferencji w każdym domu sprzyjają takiemu wizerunkowi. Songdo jest jednak ciągle rodzajem eksperymentu - nie wiadomo czy udanym, dopóki nie zakończy się jego budowa (obecnie planowane jest to na 2022, choć data ta jest ciągle przekładana).
Almere, Holandia 1976
Nowe miasta wciąż powstają także w Europie - najlepszym tego dowodem jest mała Holandia, która nieprzerwanie od stuleci dokonuje ekspansji terytorialnej nieokupionej wojnami ani nawet dyplomatycznymi gierkami. Holendrzy słyną bowiem z doskonałej techniki osuszania bagnisk, a nawet fragmentów płytkiego morza - tak w 1986 roku powstała najnowsza prowincja kraju, Flevoland. Jej stolica Almere, którą zaprojektowano od zera, stanowi często cel przeprowadzki mieszkańców pobliskiego Amsterdamu, znużonych najazdami turystów. Obecnie liczy już 200 tysięcy mieszkańców i wciąż rośnie. Jest to miasto niezwykle interesujące architektonicznie, w którym swoje projekty realizowały najważniejsze pracownie świata, Jego centrum zbudowane w latach 1997-2007 jest zaprojektowane jako otwarte centrum handlowe, z wielkim podziemnym parkingiem, po którym jeżdżą autobusy - na górze zaś poruszać się mogą wyłącznie piesi i rowerzyści.
Masdar, Zjednoczone Emiraty Arabskie 2006
Masdar, którego nazwa po arabsku oznacza “źródło”, to miasto zbudowane na środku pustyni. Jego ideą jest maksymalna samowystarczalność i ekologiczność. Realizacja projektu rozpoczęła się w 2006 roku i trwa do dziś. Masdar ma być domem dla 50 tysięcy stałych mieszkańców, a 40 tysięcy osób będzie codziennie przyjeżdżać tu do pracy. Rewolucyjność pomysłu polega na wizji miasta tej wielkości, które tworzy energię w stu procentach opartą na źródłach odnawialnych, a więc z wiatru, wody oraz słońca. Idzie za tym całkowity brak emisji CO2 do atmosfery. Dodatkowo część tej energii ma być bezpośrednio użyta do tworzenia poczucia komfortu mieszkańców - na przykład poprzez skierowanie wiatru na plac miejski, dając ulgę od upalnego słońca. Już dziś wiadomo, że idealistyczne założenia prawdopodobnie zderzą się z twardą rzeczywistością, ale jest to niewątpliwie projekt, któremu warto kibicować.